برای بسیاری از کسانی که با حوزه شامپو و شوینده های پرطرفدار در زندگی انسانی کار می‌کنند، اطلاع از آزمایش های اساسی این زمینه کاری اهمیت فراوانی دارد. در این بین، عبارت هایی وجود دارند که به کرات شنیده می‌شوند اما شاید تعریف دقیق آنها مشخص نباشد. یکی از این عبارت ها زئین است که در این مطلب تلاش می‌کنیم آن را هم به فعالان عرصه شوینده ها که در خصوص تعریف دقیق این عبارت تردید دارند و هم به علاقمندانی که می‌خواهند در این خصوص بیشتر بدانند، معرفی کنیم. با ما در ادامه همراه باشید.
مطالبی که در این مقاله از صنایع آزمایشگاهی بخشی می‌خوانید:
زئین چیست؟
اول از همه بد نیست به تعریف این ماده بپردازیم. زئین نوعی پروتئین گیاهی است که از ذرت بدست می‌آید. اغلب آن را به شکل پودر تولید می‌کنند که در مرحله اول ناخالص است. پس از خالص سازی، پودر بدست آمده شفاف، بی بو، بی مزه، غیر قابل حل در آب و خوراکی خواهد بود.
طیف گسترده ای از کاربردهای صنعتی و غذایی برای این ماده در نظر گرفته می‌شود، گرچه در دوران مدرن اغلب اوقات این کاربردها به حوزه های غذا و دارو به عنوان پوشش خوراکی محدود شده است.
این ماده را به رزین هم می‌توان تبدیل کرد و می‌توان از این رزین بدست آمده برای تولید پلیمرهای بیوپلاستیک استفاده کرد. با دردسرهای به وجود آمده برای محیط زیست بر اثر استفاده از پلاستیک ها و مواد وابسته مشابه آنها، این ماده یکی از تولیداتی است که پتانسیل آن برای جایگزینی پلاستیک های قدیمی مورد توجه قرار گرفته است.
هزینه بیوپلاستیک هایی که به کمک این محصول بدست می‌آیند به مراتب کمتر است، در حالی که در طبیعت راحت تر تجزیه می‌شوند. اما همان طور که در مقدمه گفتیم، تمرکز ما در خصوص رابطه این پروتئین با شوینده ها و پاک کننده هاست. این موضوع را در ادامه بیشتر بررسی می‌کنیم.
زئین در شوینده و پاک کننده ها
شرکت هایی که به تولید انواع شامپو، پاک کننده و محصولات مشابه می‌پردازند، لیست بلندبالایی از مواد طبیعی و مصنوعی را برای تولیدات خود به کار می‌گیرند. با این حال این پروتئین همان طور که گفتیم، یک ماده خوراکی بدون مزه و بدون بو است که اثری هم در خواص پاک کنندگی مواد شوینده ندارد.
بنابراین به طور کلی مستقیماً در آنها وجود ندارد، چون حضور آن قاعدتاً فاقد اثر عملیاتی است و چون در خواص عطری محتویات هم اثری نمی‌گذارد، حضور آنها در فرمولاسیون شوینده ها نیاز نیست. مسئله جایی است که برخی مواد داخل پاک کننده ها به کمک این پروتئین ارزیابی می‌شوند.
مهمترین موادی که می‌توان میزان حضور و اثرگذاری آنها در فرمولاسیون معین یک پاک کننده را دریافت به نام سورفکتانت شناخته می‌شوند. این ترکیبات گروهی از عوامل فعال سطحی هستند که تنش سطحی بین دو مایع یا بین یک مایع و یک جامد را کاهش می‌دهند.
هر چقدر مقدار سورفکتانت ها در یک ترکیب شوینده بیشتر باشد، توانایی آن هم در پاک کنندگی بالاتر است. با این حال در مقادیر بسیار بالا این ماده می‌تواند برای بدن انسان مضر باشد. به همین دلیل یک تست معین به نام تست زئین باید انجام شود تا مقدار سورفکتانت ها مشخص شود.
اما این تست چیست و چطور به کار می‌آید؟
تست زئین چیست؟
همان طور که گفتیم تستی که به کمک این پروتئین صورت می‌گیرد، برای تعیین مقدار مواد فعال سطحی موجود در شوینده انجام می‌شود. این امر به این خاطر است که سورفکتانت ها می‌توانند کراتین (پروتئین اصلی حاضر بر روی پوست و موهای انسان) را حل کرده و به آن آسیب بزنند، بنابراین اگر در مقادیر بالا در شوینده حضور داشته باشند باعث آسیب دیدن پوست و مو می‌شوند.
از نظر ساختاری و واکنش در برابر سورفکتانت ها، زئین به شدت به کراتین نزدیک است و به همین دلیل می‌توان اثر یک پاک کننده معین بر روی پوست و موی انسان را با آزمایش کردن آن بر روی پروتئین مذکور مشخص کرد.
این آزمایش منجر به بدست آمدن یک عدد به نام عدد زئین می‌شود که هرچه پایین تر باشد نشان دهنده حضور کمتر سورفکتانت ها و البته خواص پاک کنندگی ضعیفتر است.
طبق استانداردهای بین الملل، عدد 400 باید برای شامپوهای افراد بالغ و عدد 100 باید برای شامپوهای کودکان رعایت شود. با این حال بدست آوردن این عدد نیازمند تجهیزات خاصی است که یکی از تجهیزات مورد استفاده برای این منظور، دستگاه کجلدال می‌باشد.
اندازه گیری عدد زئین با کجلدال
این دستگاه اغلب دارای دو بخش اصلی عملیاتی و یک بخش محاسباتی است که بخش های عملیاتی شامل فرآیندهای هضم و تقطیر و بخش محاسباتی شامل مرحله تیتراسیون است.
به کمک آن اغلب می‌توان میزان نیتروژن را در یک نمونه بدست آورد، اما بسیاری از آزمایشگاه ها از این سیستم برای مشخص کردن میزان پروتئین هم بهره می‌برند.
عدد مذکور را می‌توان با اندازه گیری میزان پروتئین در یک نمونه پیش و پس از تماس با شوینده استخراج نمود و از این طریق مشخص کرد که آیا یک پاک کننده معین از شرایط دریافت استاندارد برخوردار است یا خیر.
طی مرحله هضم نمونه در حضور یک کاتالیزور (اغلب پرمنگنات پتاسیم) در معرض یک اسید نیرومند مانند سولفوریک اسید غلیظ قرار می‌گیرد. هدف در این مرحله تولید یک نمک آمونیوم است که اگر از اسید مذکور استفاده شود نتیجه سولفات آمونیوم خواهد بود. سپس این نمک باید به شکلی تغییر پیدا کند که راحت تر بتوان میزان مواد مجرد داخل آن را در ترکیب تشخیص داد.
در نمونه های قدیمی در این مرحله که به نام تقطیر شناخته می‌شود آمونیاک باید تولید می‌شد، اما امروزه به جای آن بورات آمونیوم در معرض سود و حرارت بدست می‌آید. در نهایت مرحله تیتراسیون را خواهیم داشت که در معرض معرف های رنگی می‌تواند میزان خاصین مد نظر را مشخص کند.
نتیجه گیری
همان طور که در این مطلب گفتیم، از نظر ساختاری زئین یک پروتئین گیاهی بدست آمده از ذرت است که در صنایع متعدد به خصوص حوزه غذا و دارو کاربرد دارد.
به خودی خود نمی‌توانید آن را در مواد شوینده پیدا کنید، اما به کمک آزمایشی که به نام این ماده نامگذاری شده است می‌توانید میزان سورفکتانت های موجود در یک واحد پاک کننده مانند شامپو را تشخیص داده و بنابراین اثر آن بر روی پوست و موی انسان را به طور دقیق مشخص کنید.
البته این آزمون را نمی‌توان بدون وسایل خاص انجام داد و یکی از این وسایل خاص که قادر است این نیاز را برایتان برطرف نماید، دستگاه کجلدال است.
مجموعه تجهیزات آزمایشگاهی بخشی به عنوان یکی از فعالان مطرح در بازار لوازم آزمایشگاه، قادر است تمامی نیازهای شما را برای تأمین ادوات فرآیند کلدال برطرف نموده و هم تجهیزات هضم و هم تجهیزات تقطیر را با بالاترین کیفیت و نازل ترین قیمت در اختیارتان قرار دهد.
هر گونه تجهیزات جانبی مانند هود را هم می‌توانید از طریق مجموعه ما تهیه کنید تا آزمایشگاه شما بتواند به نحو احسن به بررسی شوینده مد نظر شما بپردازد. سابقه ما تضمین کننده کیفیت خدماتی است که ارائه می‌دهیم، کیفیتی که با تمرکز ما بر روی جلب رضایت شما مخاطبان عزیز دوچندان هم می‌شود.
به لطف دسترسی به کارمندان و کارشناسان مجرب، تنها کافی است با ما تماس بگیرید تا در هر کجای ایران که باشید، در اسرع وقت بتوانیم خواسته های شما برای تأمین این ادوات را پاسخ بدهیم.